Koronavirüs yüzünden en çok vaka ve can kaybıyla karşılaşan ülke konumundaki ABD’de pandeminin sosyo-ekonomik zararının telafisi soru işareti olarak kalırken, daha pandemi öncesi evsizliğin patlama yaptığı ortaya çıktı. Ocak 2020 durum raporuna göre, gece başını sokacak yeri olmayan evsizler yüzde 28, uzun süreli evsizler yüzde 40 oranında arttı.
ABD Konut ve Şehircilik Bakanlığı’nın (HUD) henüz pandeminin patlak vermediği Ocak 2020’de önceki döneme kıyasla evsizliğin geldiği durumla ilgili ayrıntılı raporuna göre, Donald Trump’ın başkanlığında evsizlik önemli ölçüde arttı.
Pandemiden önce her 500 kişiden biri evsizdi
Evsizliğin tüm önemli ölçütlerinin yükselişe geçtiğini saptayan rapora göre, 2020 yılının başında ABD’de 580 binden fazla evsiz vardı, yani yaklaşık 500 kişiden biri evsizdi. 2020, ABD’de evsiz sayısının üst üste arttığı dördüncü yıl oldu.
Trump döneminde evsiz nüfusunun 30 binlik, yani yüzde 5 artış gösterdiğini kaydeden rapor, daha vahim veçheleri de ortaya serdi.
En son 2008 mali krizinde bu oranlara çıkmıştı
Gece örneğin bir otomobil gibi barınacak hiçbir sığınağı olmayan evsizlerin sayısında yüzde 28 artış kaydedildi.
Bir yıldan uzun süredir evsiz olan ya da sık sık evsiz kalan kronik evsizlerin sayısındaki artış yüzde 40’a ulaştı.
Bu kadar yüksek oranlar en son 2008 mali krizinde görülmüştü.
Evsizlik hem Cumhuriyetçi Parti’nin yönettiği mavi hem de Demokrat Parti’nin yönettiği kırmızı eyaletlerde yükseliş gösterdi, ancak Demokratların kalesi eyaletlerde evsizlik oranı daha yüksek seyretti. Sayısal olarak 130 bin evsizle Kaliforniya başı çekerken, nüfusa oranla Washington D.C., New York, Hawaii, Kaliforniya olarak sıralandı. Demokrat Partili Başkan Joe Biden’ın eyaleti olan ve vergi cenneti olarak tanınan Delaware’de evsizlik 2019-20 döneminde yüzde 26 artış gösterdi.
Pandemi turnusol kağıdı gibi
Raporu aktaran Dünya Sosyalist Web Sitesi (World Socialist Web Site), baştan beri pandemiyi ‘tetikleyici olay’ diye nitelediğine dikkat çekti. Yani iyi bir durumun pandemi yüzünden kabusa dönüşmediğini, ama önceden varolan toplumsal yapının pandeminin kitlesel ölümler ve ekonomik yoksullukla sonuçlanmasının temelini döşediğini belirtti.
ABD’de milyonlarca kişinin işsiz kalıp borçlandığı ve dolayısıyla kiralarını ya da mortgage taksitlerini ödeyemediği pandemi döneminde evsiz sayısının korkunç boyutlara ulaşmış olabileceği tahmin ediliyor. Mart 2020’deki ilk kapanmada 22 milyon istihdam kaybıyla işsizlik yüzde 15’in üzerine fırladıktan sonra bir süredir yüzde 6’da seyrederken, bunun geçmiş yıllardan çok daha yüksek olduğu ve gerçek oranın resmi açıklamanın üstünde olduğu belirtiliyor.
Adeta Trump yönetimi hakkındaki iddianame niteliğindeki Ocak 2020 evsizlik raporunun Ocak 2021 versiyonu HUD tarafından 2022 başında yayımlanacak.
